Μία από τις πλέον κοινές συζητήσεις σήμερα σε όλους τους χώρους, είναι το μοντέλο ανάπτυξης που θα πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα για να εξέλθει το συντομότερο από την οικονομική κρίση και οι τρόποι με τους οποίους αυτό θα επιτευχθεί. Μία επίσης κοινή πρόταση που ακούγεται, είναι η ανάγκη για εξωστρέφεια και ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Λέξεις που πολλοί προφέρουν, αλλά λίγοι συνειδητοποιούν τι πραγματικά μπορεί να σημαίνουν.

Επιχειρώντας κάποιος να ρίξει λίγο φως στην έννοια και την ανάγκη της εξωστρέφειας, ανακαλύπτει τα εξής:

Η ιδιωτική κατανάλωση στην Ελλάδα είναι κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ υψηλότερη από το αντίστοιχο μέγεθος των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών και η ζήτηση είναι σε συντριπτικό ποσοστό εγχώρια. Ακόμη και εξωστρεφείς τομείς της οικονομίας – όπως π.χ. ο τουρισμός – εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την εσωτερική ζήτηση. Με απλά λόγια, η ελληνική ανάπτυξη όλα αυτά τα χρόνια στηρίχτηκε σε χαμηλές εγχώριες επενδύσεις και σε υψηλή εγχώρια ζήτηση, που χρηματοδοτήθηκε από φτηνό δανεισμό και έναν υπερχρεωμένο δημόσιο τομέα.

Είναι αξιοσημείωτο, όμως, ότι η αξία των εξαγωγών αυξήθηκε κατά μέσο όρο με ρυθμό 15% ετησίως τα 2 έτη της κρίσης, 2010 και 2011, τη στιγμή που ο μέσος όρος αύξησης από το 2005 ήταν 7,1%. Το 2011 η συνολική αξία των ελληνικών εξαγωγών ανήλθε σε 19,5 δις ευρώ περίπου (εξαιρουμένων των πωλήσεων πλοίων), ξεπερνώντας το 10% του ΑΕΠ της χώρας. Παρά τη βαθιά οικονομική κρίση που εκδηλώθηκε στην Ελλάδα κατά το έτος αυτό, οι εξαγωγές σημείωσαν σημαντική αύξηση του όγκου τους, της τάξεως του 19,6%. Ο κυριότερος όγκος και αξία εξαγωγών αφορούν φρούτα, λαχανικά, ελαιόλαδο, υφάσματα, ατσάλι, αλουμίνιο, τσιμέντο και διάφορα προϊόντα μεταποίησης (κυρίως πετρελαιοειδή, χημικά και τρόφιμα/ποτά). Σημαντικό ρόλο έπαιξε βέβαια και η αύξηση της ανταγωνιστικότητας λόγω της μείωσης των τιμών προϊόντων και παραγωγικών συντελεστών στην Ελλάδα, σαν αποτέλεσμα της εγχώριας οικονομικής κρίσης. Ήδη, τον Ιανουάριο του 2012, οι αξία των εξαγωγών διαμορφώθηκε στα 1,75 δις ευρώ, γεγονός που σημαίνει ότι τη φετινή χρονιά η συμμετοχή των εξαγωγών στο ΑΕΠ δύναται να είναι υψηλότερη από ποτέ. Η συμμετοχή των εξαγωγών προς τις χώρες της Ε.Ε. εξακολουθεί να είναι υψηλή και πάνω από το ήμισυ, στοιχείο που επιβεβαιώνει την (έως τώρα τουλάχιστον) σημασία των Ευρωπαίων εμπορικών εταίρων για το εξωτερικό εμπόριο της Ελλάδας.

Από τα παραπάνω διαπιστώνουμε ότι η εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας έχει μεγάλη δυναμική, ίσως πολύ μεγαλύτερη απ’ όσο μπορούμε να φανταστούμε. Μπορεί να ειπωθεί με βεβαιότητα πως η εξωστρέφεια είναι ικανή να αποτελέσει από μόνη της την κινητήριο δύναμη ραγδαίας ανάπτυξης της Ελλάδας. Ιδιαίτερα δε, αν δοθούν τα κατάλληλα κίνητρα και στηθούν οι κατάλληλες υποδομές, κυρίως ηλεκτρονικές. Το σημαντικότερο όμως αποτελεί η οικοδόμηση σταθερών εμπορικών σχέσεων της Ελλάδας με χώρες-εταίρους των οποίων η εσωτερική αγορά μπορεί να εκτινάξει το ΑΕΠ της χώρας, όπως π.χ. η Κίνα, Ρωσία, Ινδία ή ακόμα και πιο παραδοσιακές χώρες-εταίροι όπως η Αγγλία. Ενδεικτικά, το 2011 η αξία των εξαγωγών προς την Κίνα αυξήθηκε κατά 84,9%, ιδίως λόγω των μαζικών εξαγωγών ελληνικού βαμβακιού. Αυτό το στοιχείο είναι ιδιαίτερα σημαντικό, ιδίως τώρα που η αγορά όλης της Ευρώπης έχει πληγεί από την ύφεση.

Την ίδια δυναμική έχουν και πολλά άλλα ποιοτικά ελληνικά προϊόντα, τα οποία αν γίνουν γνωστά και ανταγωνιστικά θα αποφέρουν τεράστια οφέλη στην οικονομία της Ελλάδας.

Οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν να πραγματοποιήσουν μια σειρά από ελπιδοφόρα βήματα για την απόκτηση ενός εξωστρεφούς προσανατολισμού, ικανού να τις οδηγήσει σε απάνεμα νερά.

Πρώτον, είναι αναγκαίες οι σημαντικές επενδύσεις σε εξωστρεφή προϊόντα-υπηρεσίες-διαδικασίες, είτε αυτοδύναμα, είτε με τα σημαντικά χρηματοδοτικά κίνητρα (επιδοτήσεις) που προσφέρει το κράτος κατά συχνά διαστήματα. Ένα καλό παράδειγμα είναι τα Προγράμματα Εξωστρέφειας-Ανταγωνιστικότητας μέσω του ΕΣΠΑ, τα οποία επιδοτούν επενδύσεις για παραγωγή νέων προϊόντων/υπηρεσιών, ανάπτυξη δραστηριοτήτων και προβολή στο εξωτερικό, διαφοροποίηση της παραγωγικής βάσης, ανάπτυξη «πράσινης» επιχειρηματικότητας κλπ. Ήδη έχει κλείσει ένας κύκλος υποβολών για τη λήψη περίπου 45 εκατ. ευρώ επιδοτήσεων και αναμένεται άμεσα και δεύτερος κύκλος υποβολών για επιδοτήσεις 50 εκατ. ευρώ. Αυτού του είδους οι επενδύσεις είναι από τις πλέον ασφαλείς και επικερδείς, αναλόγως φυσικά και του προϊόντος/υπηρεσίας και των αγορών-στόχων όπου προορίζονται. Η αξιοποίηση των χρηματοδοτικών κινήτρων πρέπει επομένως να αποτελεί το σημείο εκκίνησης για κάθε προσπάθεια εξωστρεφούς ανάπτυξης.

Δεύτερον, χρειάζεται κατάλληλη κατάρτιση-εκπαίδευση του προσωπικού ή απόκτηση καταρτισμένου και έμπειρου προσωπικού το οποίο θα βοηθήσει μια μικρομεσαία επιχείρηση να διεισδύσει αποτελεσματικά σε μια νέα αγορά του εξωτερικού. Η καλή γνώση 2-3 ξένων γλωσσών, η έκθεση σε ξένη χώρα και η εμπειρία από εξωστρεφή κλάδο αγοράς, αποτελούν χαρακτηριστικά που θα πρέπει να εκτιμώνται από κάθε επιχείρηση στις μέρες μας με σοβαρή εξωστρεφή φιλοδοξία.

Τρίτον, χρειάζεται καλή δικτύωση στις χώρες/χώρα-στόχο και λεπτομερής πληροφόρηση για όλα τα χαρακτηριστικά της τοπικής αγοράς και τον τρόπο αλληλεπίδρασής της με το κράτος. Η εξεύρεση συνδέσμων και χρήσιμων συνεργατών αποτελεί αναγκαιότητα. Επιπλέον, η βαθιά και σφαιρική γνώση των ιδιαίτερων τοπικών χαρακτηριστικών οδηγεί πολλές φορές και στη σύλληψη/δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών, που σημαίνει ότι οι ευκαιρίες επιχειρηματικότητας πολλαπλασιάζονται.

Μπορεί, τέλος, να ειπωθεί με βεβαιότητα πως το όχημα οποιασδήποτε προσπάθειας για εξωστρεφή ανάπτυξη δεν είναι άλλο από το Internet. Οι ηλεκτρονικές/mobile αγορές δεν έχουν γεωγραφικό περιορισμό, ενώ πολλαπλασιάζουν τα οφέλη για τον καταναλωτή και την επιχείρηση. Στις μέρες μας, κάθε είδους επιχείρηση οφείλει να είναι σε θέση να προσφέρει τα προϊόντα/υπηρεσίες της (και) μέσω του Internet. Η νέα γενιά (σημερινοί έφηβοι) αποτελεί το πρώτο τεράστιο σύνολο καταναλωτών, το οποίο έχει μεγαλώσει και θα ανδρωθεί αποκλειστικά μέσω του Διαδικτύου. Η παράμετρος αυτή είναι η σημαντικότερη που πρέπει να συνεκτιμηθεί από τον επιχειρηματία του παρόντος για τη χάραξη της εμπορικής τακτικής. Γιατί ο επιχειρηματίας του εγγέως μέλλοντος, πολύ απλά, δεν θα γνωρίζει άλλο τρόπο.

Κλείνοντας, θα λέγαμε ότι η εξωστρέφεια είναι εδώ, είναι υπαρκτή και περιμένει να της δώσουμε το αναγκαίο big push που θα της επιτρέψει να διαφύγει από την κεντρομόλο του ελληνικού προβληματικού συστήματος. Το συγκριτικό πλεονέκτημα μπορεί ως ένα βαθμό να υπάρχει ελεύθερο στη φύση, αλλά για να καταστεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα απαιτεί συνεχή καλλιέργεια, επενδύσεις και φυσικά προώθηση/επικοινωνία.



Σχετικά με το Πρόγραμμα «Εξωστρέφεια - Ανταγωνιστικότητα ΙΙ»:



Επιλέξιμες επιχειρήσεις είναι:

· Υφιστάμενες Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις που έχουν κλείσει τουλάχιστον δύο (2) διαχειριστικές χρήσεις

· Υφιστάμενες Μεγάλες επιχειρήσεις υπό τον όρο ουσιαστικής συνεργασίας με τουλάχιστον δύο μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

· Υφιστάμενες Μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις υπό το όρο ουσιαστικής συνεργασίας με τουλάχιστον δύο Μικρομεσαίες μεταποιητικές επιχειρήσεις.

· Φυσικά πρόσωπα που ενδιαφέρονται να δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά στις επιλέξιμες δραστηριότητες ανεξαρτήτως υπάρχουσας ή μη επιχειρηματικής εμπειρίας ή δραστηριότητας.


Επιλέξιμες είναι κατά κύριο λόγο οι μεταποιητικές δραστηριότητες, οι δραστηριότητες επιχειρηματικής αξιοποίησης του περιβάλλοντος και οι επιλεγμένες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών.



Η επιχορήγηση φτάνει έως 55%, αναλόγως του είδους της δαπάνης.


Ενδεικτικές επιλέξιμες δαπάνες είναι:

· Μηχανολογικός και Εργαστηριακός Εξοπλισμός– Ειδικές Εγκαταστάσεις

· Ενέργειες πληροφορικής / τηλεπικοινωνιών

· Ενέργειες σχεδιασμού, πιστοποίησης και συμμόρφωσης προϊόντων-συσκευασίας

· Ενέργειες προβολής σε αγορές – στόχους

· Ενέργειες Τεχνικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης

· Ενέργειες προστασίας ή απόκτησης και χρήσης πατεντών, πνευματικής ιδιοκτησίας και μεταφοράς τεχνογνωσίας σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

· Ενέργειες ανάπτυξης εξειδικευμένου προσωπικού και ανθρωπίνων πόρων.

· Ενέργειες μετεγκατάστασης μεταποιητικών επιχειρήσεων σε Επιχειρηματικές Περιοχές (Ε.Π.)

· Ενέργειες Ανάπτυξης Πρωτοτύπων, Προτύπων και Τεχνικού Φακέλου

· Λειτουργικές δαπάνες για εξειδικευμένο προσωπικό



Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη BMS A.E. στο 210-9318016.

Υπεύθυνοι:

Βασίλης Ζύμνης, Διευθυντής Τμ. Συμβουλευτικών Υπηρεσιών

Παναγιώτης Αναστασίου, Σύμβουλος